La liberté ou la mort

 Od Roberta. Dziękuję. 

Szwadron francuskich Huzarów Śmierci powołano do życia dekretem Zgromadzenia Narodowego z dnia 12 czerwca 1792 roku.

Dekret z 28 lipca 1792 r. regulował umundurowanie oddziału i określał ich znak rozpoznawczy: dwie skrzyżowane kości zwieńczone czaszką, bez wątpienia zapożyczone od 5 pułku huzarów armii pruskiej. Umieszczono go na dołmanie i szabeltasie. Na płomieniu mirlitonu haftowano napis WOLNOŚĆ LUB ŚMIERĆ.

Huzarzy opuścili Paryż 2 września 1792 i podążyli na wschód. Osiemnaście dni później wzięli udział w bitwie, która zdaniem będącego jej świadkiem Goethego, otworzyła nową epokę w dziejach świata. Mowa o zmaganiach w cieniu wiatraka pod Valmy. Potem były Verdun, Sarrebourg, Pilligen, Wavren, Hanm i wreszcie klęska pod Trewirem. Przebywając na kwaterach zimowych resztki oddziału wystosowały petycję do Konwentu Narodowego, prosząc o wcielenie do 13 pułku kirasjerów. Konwent przychylił się do ich prośby. 25 kwietnia 1793 roku po dotarciu do Fontainebleau, Hussards de la Mort przeszli do historii.

Ich dzieje na tle francuskich wojen rewolucyjnych, o napoleońskich nie wspominając, to zaledwie epizod. Mundur zrobił jednak swoje i do dziś żyją w powszechnej świadomości nie tylko specjalistów od mundurologii i modelarzy.