Hej huzarzy wolne ptaki

 Z przepięknym tekstem Staszka. Dziękuję!

Słowa piosenki w przedwojennej, kinowej komedii polskiej bodaj pod tytułem "Manewry miłosne", widzianym w cyklu " W starym kinie", gdzie po raz pierwszy chyba zobaczyłem mundury huzarów. W wojsku polskim jednostki huzarów ( nagminnie mylone z husarią) były w sumie efemerydą w okresie insurekcji kościuszkowskiej, wojny z bolszewikami i w czasie II wojny światowej ( nie wyszły poza fazę projektu). jedynie w okresie Księstwa Warszawskiego 10 i 13 pułki huzarów zapisały piękną kartę, ale to będzie kiedyś inna opowieść.

W monarchii austro-węgierskiej huzarzy stanowili kawalerię formowana w Królestwie Węgier ( mówimy o tzw wielkich Węgrzech z Chorwacja, Siedmiogrodem i Słowacja w granicach) jak opisane wcześniej pułki ułańskie związane były z Galicją, a dragoni z Czechami i niemiecka częscią Austrii.

W przeciwieństwie do Prus, Habsburgowie swoje w sumie wielonarodowe jednostki przerzucali po całym terytorium ck monarchii, często do odległych garnizonów. Podobno muszelki zdobiące kapelusze podhalańskich górali wzięły się właśnie jako pamiątka po wędrówce nad daleki Adriatyk w służbie dla "cysorza".

Na terenie Galicji przebywało rotacyjnie kilka pułków huzarów, w różnym czasie w rozmaitych garnizonach. Niektóre przebywały kilka, a nawet kilkanaście lat, inne jak 4 niecały rok. Mundur huzarów stanowiła szamerowana kurtka zwana atilla, podbita futrem pelisa o identycznym kroju, czerwone spodnie i czako. Poszczególne jednostki różniły się kolorem atilli, jasno lub ciemno niebieskim, guzików,a w zasadnie kołeczków-złotym lub srebrnym i kolorem otoku czaka. Co ciekawe szamerunek był we wszystkich pułkach żółto-złoty,w przeciwieństwie do innych armii, gdzie był w kolorze guzików.

11 Pułk Huzarów im. Ferdynanda Króla Bułgarii,księcia Saksońsko-Kobursko-Gotajskiego ( tak sama dynastia co w Anglii- kiedy zmieniła nazwisko na Windsor, Kajzer Wiluś zapytany na jaką sztukę sie wybiera do teatru ponoć powiedział, że na Szekspira na "Wesołe kumoszki z Sachsen- Coburg -Gotha) Jako miejsce rekrutacji miał Pozsony (Pressburg) obecnie Bratysława, wówczas teren Górnych Węgier, intensywnie madziaryzowany. Do Galicji przybył w 1912 roku, sztab i szwadrony 1 i 2 stanęły Łańcucie, a 3 i 4 w Przemyślu. Zastąpił on wspomniany wcześniej 4 pułk huzarów.

Cechą wyróżniającą były srebrne guziki i czako w kolorze popiołu (ashgrau). w muzeum w Wiedniu zachowała się atilla przypisywana do tego pułku, gdzie także kołnierz i mankiety są w odcieniu otoku czaka, co nie do końca zgodne jest z regulaminem, ale bądźmy poważni- huzarzy i regulamin?
Porucznik być może wybiera się na spacer, albo na pobliską pocztę, lub czeka na kogoś przed wejściem do koszar, jak współczesny pomnik huzara w Przemyślu.

To już chyba ostatnia figurka z VICE Miniatures wielkości 75 mm, z tej serii o malowanie której poprosiłem Kasię, za co jestem jej serdecznie wdzięczny.